Biểu đồ nến Nhật (Japanese Candlesticks) là công cụ cơ bản và quan trọng nhất mà mọi Trader Forex hoặc chứng khoán cần phải nắm vững. Nó không chỉ đơn thuần là hiển thị giá, mà còn kể một câu chuyện về tâm lý thị trường trong một khung thời gian cụ thể.
Bài viết này sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết từ A đến Z, giúp bạn hiểu rõ Nến Nhật là gì và cách đọc chúng để bắt đầu hành trình giao dịch của mình.
1. Nến Nhật là gì? Nguồn gốc và Khái niệm
Nến Nhật là một phương pháp trình bày sự biến động giá của một tài sản tài chính (như cặp tiền tệ, cổ phiếu, hàng hóa) trong một khoảng thời gian nhất định. Phương pháp này ra đời từ thế kỷ 18 bởi một thương nhân gạo người Nhật tên là Munehisa Homma. Ông nhận ra rằng ngoài quy luật cung cầu, tâm lý của người mua và người bán cũng ảnh hưởng sâu sắc đến giá cả.
Mỗi cây nến tóm gọn bốn mức giá chính trong một khung thời gian (ví dụ: 1 giờ, 1 ngày, 1 tuần):
- Giá Mở cửa (Open): Giá giao dịch đầu tiên.
- Giá Đóng cửa (Close): Giá giao dịch cuối cùng.
- Giá Cao nhất (High): Mức giá cao nhất đạt được.
- Giá Thấp nhất (Low): Mức giá thấp nhất đạt được.
2. Cấu tạo Của Một Cây Nến Nhật Bản
Một cây nến Nhật có hai thành phần chính:
A. Thân Nến (Real Body)
Phần hình chữ nhật, đặc, hiển thị khoảng cách giữa Giá Mở cửa và Giá Đóng cửa.
- Nến Tăng (Bullish Candlestick): Thân nến thường có màu Xanh (hoặc Trắng). Điều này xảy ra khi Giá Đóng cửa cao hơn Giá Mở cửa, cho thấy lực mua đang chiếm ưu thế và đẩy giá lên.
- Nến Giảm (Bearish Candlestick): Thân nến thường có màu Đỏ (hoặc Đen). Điều này xảy ra khi Giá Đóng cửa thấp hơn Giá Mở cửa, cho thấy lực bán đang áp đảo và kéo giá xuống.
B. Bóng Nến (Shadow/Wick)
Là các đường mỏng kéo dài ra từ thân nến, còn được gọi là Râu nến.
- Bóng Nến Trên (Upper Shadow): Kéo dài từ đỉnh thân nến đến Giá Cao nhất.
- Bóng Nến Dưới (Lower Shadow): Kéo dài từ đáy thân nến đến Giá Thấp nhất.
Bóng nến cho thấy mức giá đã được giao dịch, nhưng không thể duy trì được đến cuối khung thời gian.
3. Ý nghĩa Của Thân Nến và Bóng Nến
Độ dài của thân nến và bóng nến là chìa khóa để phân tích tâm lý thị trường.
| Đặc điểm Cây Nến | Ý nghĩa Tâm lý Thị trường | Tín hiệu Giao dịch |
| Thân Nến Dài (Xanh hoặc Đỏ) | Lực mua/bán rất mạnh, thị trường đang đi theo một xu hướng rõ ràng. | Xu hướng hiện tại có khả năng tiếp diễn. |
| Thân Nến Ngắn | Lực mua và lực bán cân bằng hoặc do dự, thị trường đang chững lại. | Báo hiệu thị trường có thể sắp đảo chiều hoặc đi ngang (sideway). |
| Bóng Nến Dài | Thị trường có sự giằng co mạnh mẽ giữa hai phe, giá đã bị đẩy lên/xuống nhưng không thể duy trì. | Nếu xuất hiện ở đỉnh/đáy, báo hiệu khả năng đảo chiều cao. |
| Nến Marubozu (Không có bóng nến) | Phe mua (Xanh) hoặc phe bán (Đỏ) chiếm ưu thế tuyệt đối từ đầu đến cuối phiên. | Xu hướng hiện tại cực mạnh và có thể tiếp diễn. |
4. Các Loại Nến Đơn Lẻ Cơ Bản Thường Gặp
Hiểu các loại nến đơn lẻ này là bước đầu tiên để nhận diện các mô hình phức tạp hơn.
a. Nến Doji (Nến Do Dự)
- Đặc điểm: Giá Mở cửa và Giá Đóng cửa gần như bằng nhau, tạo thành thân nến rất nhỏ hoặc chỉ là một gạch ngang.
- Ý nghĩa: Thể hiện sự do dự, lưỡng lự tuyệt đối giữa người mua và người bán. Thường xuất hiện sau một xu hướng mạnh để báo hiệu khả năng xu hướng đó đang suy yếu.
- Các biến thể phổ biến: Dragonfly Doji (chuồn chuồn, báo hiệu đảo chiều tăng) và Gravestone Doji (bia mộ, báo hiệu đảo chiều giảm).
b. Nến Búa (Hammer) và Người Treo Cổ (Hanging Man)
- Đặc điểm: Thân nến nhỏ nằm ở phía trên, có bóng nến dưới rất dài (thường dài gấp đôi thân nến) và bóng trên rất ngắn hoặc không có.
- Ý nghĩa:
- Hammer (Búa): Xuất hiện trong xu hướng giảm. Giá giảm sâu nhưng sau đó lực mua đã đẩy giá đóng cửa lên lại, báo hiệu khả năng đảo chiều tăng.
- Hanging Man (Người Treo Cổ): Xuất hiện trong xu hướng tăng. Cho thấy lực bán đã bắt đầu xuất hiện, báo hiệu khả năng đảo chiều giảm.
c. Nến Sao Băng (Shooting Star) và Búa Ngược (Inverted Hammer)
- Đặc điểm: Thân nến nhỏ nằm ở phía dưới, có bóng nến trên rất dài (thường dài gấp đôi thân nến) và bóng dưới rất ngắn hoặc không có.
- Ý nghĩa:
- Shooting Star (Sao Băng): Xuất hiện trong xu hướng tăng. Giá tăng cao nhưng sau đó lực bán đã kéo giá đóng cửa xuống, báo hiệu khả năng đảo chiều giảm.
- Inverted Hammer (Búa Ngược): Xuất hiện trong xu hướng giảm. Báo hiệu rằng phe mua đã cố gắng đẩy giá lên và có thể chuẩn bị kiểm soát thị trường.
5. Lời Khuyên cho Trader Mới
- Thực hành trên Biểu đồ Demo: Hãy dành thời gian để quan sát các loại nến này xuất hiện như thế nào trong bối cảnh thị trường thực tế mà không cần dùng tiền thật.
- Không giao dịch chỉ bằng nến đơn: Nến Nhật cung cấp tín hiệu mạnh mẽ hơn khi chúng được kết hợp thành các mô hình nến (ví dụ: Engulfing, Morning Star) và được xác nhận bởi các công cụ khác như Hỗ trợ/Kháng cự hoặc các chỉ báo kỹ thuật.
- Bắt đầu với khung thời gian lớn: Khung thời gian càng lớn (H4, Daily), tín hiệu từ nến càng đáng tin cậy hơn.
Bạn đã sẵn sàng để khám phá các mô hình nến phức tạp hơn như Nhấn chìm (Engulfing) hay Sao Mai (Morning Star)? Theo dõi các bài viết tiếp theo của chúng tôi để nâng cao kỹ năng đọc biểu đồ của bạn!